Monumente nga Shqiperia.

Minerva , nje tjeter zbulim befasues ne Butrint



Finesa e statujës së bukur, derdhur e tëra në mermer, është soditur gjatë dje pas përfundimit të gërmimeve dhe pas daljes në dritë të të gjithë statujës.Cilësuar si gjetja më e rrallë e zbuluar në 70 vjet gërmime në këtë qendër të zhvillimit të jetës në antikitet, dje ky zbulim është diskutuar gjatë mes arkeologëve. Në mbrëmjen e djeshme, perëndesha romake Minerva, perëndeshë e dijes dhe e mbrojtjes, u ringrit më këmbë dhe arkeologët që e sollën atë në dritë, njerëz të mediave të ndryshme, që ishin të pranishëm, i gëzoheshin shtatores mbinjerëzore të derdhur në mermer. Tani flitet më saktësisht edhe për përmasat e saja, të cilat, sipas drejtorit të departamentit të arkeologjisë në Butrint, dr. prof.as. Dhimitër Çondi, jane 2.16 m e gjatë dhe me gjerësi 0.65m. Banesa romake, fare pranë amfiteatrit të qytetit antik, aty ku ekspedita arkeologjike shqiptare e drejtuar nga Çondi, ku është duke kryer gërmime, sipas një plani shkencor, është vendi i zbulimit të shtatores së rrallë. Autorë të zbulimit të rrallë janë drejtori Çondi dhe arkeologët e rinj Saimir Shpuza e Sabrina Veseli.

Çfarë paraqet shtatorja e Minervës
Ajo është një skupturë masive, e pashembullt me asnjë zbulim tjetër të deritanishëm, që prej viteve 1922, vit kur aty nisi gërmimet arkeologu italian Ugolini. Shtatorja është ende e përbaltur, e padallueshme mirë në tipare të fytyrës. Në tërë gjatësinë e saj shtatorja ka gjurmë dëmtimesh, edhe më të dallueshme në pjesën e kokës e të fytyrës, të cilat shpjegohen si gjurmë goditjesh që ka marrë skulptura. Këmba e majtë e saj është disi e përthyer, e mbështjellë me veshje (emation), që e mbërthen një rrip në mesin e trupit. Lartësia mbinjerëzore e shtatit, qëllimshëm i tejkalon përmasat njerëzore, për të dhënë imazhin mbitokësor të perëndisë.Çondi thotë se një ditë para zbulimit të bujshëm, ekspedita e drejtuar prej tij kishte hasur në një gisht që kuptohej se i përkiste një skulpture me madhësi natyrore. Kjo gjetje, edhe ajo e pakrahasueshme me tërë përmasat e objekteve të rezultuara nga gërmimet në Shqipëri, shërbeu si një "parathënie" për atë që do të vinte më pas, për shtatoren e Minervës së bukur. Shkallë-shkallë u zbuluan edhe një mbishkrim, një vulë e stampuar mbi një tullë me shkrim latin. Zbulimi i fundit i shtatores madhështore, i bashkohet burrit me togë, që përfaqëson perëndinë romake të shëndetësisë, Ekulapit, shtatit të një gruaje të ekspozuar në portikun e Muzeut të Butrintit dhe shtatoreve të Apolonit e të Dionizit, të gjetura te Nimfeu në Butrint, ndonëse të përmasave më të vogla.Mendohet që mermeri me të cilin është punuar shtatorja të jetë romake e të jetë punuar po aty, përderisa specialistët thonë me bindje se ajo nuk i përket shkollës së skulpturës së kryeqendrës së asaj kohe, Finiqit. Njëherësh mendohet që vepra u përket disa brezave skuptorësh dhe se është një skulpturë në lëvizje.