BioKimia

BioKimia shtë studimi i proceseve kimike dhe shndërrimeve që ndodhin tek organizmat e gjalla. Ajo merret me ndërtimin dhe punimin e përbërësve qelizorë, si p.sh. proteinat, karbohidratet, yndyrërat, acidet nukleike, dhe molekula të tjera kimike. Biologjia kimike synon tu përgjigjet shumë pyetjeve që ngrihen nga biokimia duke përdorur mjete të zhvilluara nga kimia sintetike.

Historia e biokimisë

Karbohidratet

Karbohidratet(lat. carbo-karbon,hydrat-ujë)janë komponime organike që gjenden në të gjitha gjallesat por më së shumti tek bimët.Nga përbërja kimike ato ndahen në aldoze dhe ketoze.Karbohidratet me shije të ëmbël quhen sheqerna.Për nga struktura ndahen në monosakaride, disakaride dhe polisakaride.

Proteinat

Proteinat janë lëndë organike, janë makromolekula të cilat kryesisht përbëhen nga elementet e karbonit, hidrogjenit, oksigjenit, azoti si dhe rrallë herë edhe prej sulfurit. Proteinat janë baza kryesore të qelizave. Ato jo vetëm që i japin qelizave një strukturë, por janë edhe makina molekulare, ku bëjnë transportimin e materieve, pompojnë jonet, i katalizojnë reaksionet kimike si dhe i njohin materiet sinjalizues.

Yndyrërat

Yndyra është një lëndë ushqyese që përmban më shumë energji, në 100 gramë yndyrë ka dyfish më shumë energji se sa në 100 gramë karbohidrate. Do me thënë që njerzit duhet të bëjnë kujdes që të mos të hanë shumë yndyrna, sepse njeriu absorbon shumë energji shpejt dhe prandaj rezikon të bëhet i trashë. Mund të jetë e vështirë për të parë sa yndyrë ka në një ushqim – vetëm kur ka gjalpë, vaj ose margarinë, që janë pothuajse yndyrna të pastra. Prandaj mund të flitet për dhjamë të fshehur , që është ai dhjam që nuk mund të shihet direkt me sy (për shembull është e vështirë të shikohet se sa dhjam ka në djath që mund të përmbaj nga 10% deri në 80% yndyrë). Prandaj është mirë që të lexohet përbërja sa yndyrë ka në produktin ushqyes përkatës.